May 31, 2007

Хүүхдийн баяр боллоо

Хүүхдийн баяр гоё шүү. Парк явж тоглоод л.. Даанч одоо зөнөчихөөд хэрэг алгаа тээ. ХЭХЭ

ЗА юу ч гэсэн ирж буй Эх үрсийн баярын мэнд хүргэе



May 29, 2007

Өнөөдөр та ямаршуухан байна даа?

Өнөөдөр та ямаршуухан байна даа? Сэтгэл санаа өөдрөг байна уу? эсвэл жоохон гунигтай байна уу? эсвэл бүр хэн нэгэнд дурлацан явж байна уу? хариулаарай


May 28, 2007

Миний хит

Энэ дууг сонсох үнэхээр дуртай. Их ухаарал хайрладаг дуу шүү. Нэрээ л үнэхээр маргааш гэж байхгүй бол хайртай хүндээ хэзээ хайртай шүү гэж сэтгэлээ илчлэж амжихгүй шүү дээ. Тийм болохоор түүндээ яг одоо хайртайгаа хэлээрэй. Нэрээ маргааш гэдэг өдөр байхгүй ч байх юм билүү. Юу ч тохиолдож болно шүү дээ.


May 27, 2007

Aloha!

3 жилийн өмнөөс эхлэн Хавайн Brigham young их сургуулийн оюутнуудыг урьж авчрах бэлтгэлээ хийж уржигдар орой онгоцоор манай их оронд зочлон ирлээ. Тэднийг хөгжим бүжгийн коллеж, анагаах ухааны их сургуулийн оюутнууд(Үнэндээ манай Jenni-ийн маань English Training Club л дээ. Би албан ёсны гишүүн биш ч гэсэн дандаа цугтаа явж байдгийн хэхэ.) болон тэднийг энд зуучлах компани тосч авахад бэлтгэж Aloha гэж мэндчилдгийг мэдэж авлаа. Тэгээд эрхий чигчий хуруугаа гозойлгоод мэндчилнэ. Энэ нь Хавайгаар хайр сэтгэл, сайн байна уу? баяртай гэдэг үгсийг илэрхийлдгийг мэдэж авлаа. Тэгээд шөнийн 1 цагийн үед эхнээсээ гарч ирэхэд бид Алоха гэж чанга гэгч мэндчилэхэд тэд үнэхээр хөгжилтэй, бүр бүжиг хийж гарч ирсээн. Үнэхээр инээдтэй хэхэ. Бид элгээ хөштөл инээсэн дээ.

Өнөө өглөө зайсангийн тэр хавийн хогийг цэвэрлэсэн. Би очье гэсэн боловч амжаагүй. Женни маань дээр сэтгэгдэл бичсэн байна.

Харин сая Harmony with Aloha хамтлагийн тоглолтыг үзэж сонирхоод сая орж ирлээ. Үнэхээр гайхалтай тоглолт. Манай урлагийн хүмүүст үзүүлмээр тоглолт байлаа даа. Америкийн ардын дуунууд нь маш их таалагдсан. Өө тийн Brigham young их сургуульд Монголын маань 55 оюутан сурдаг гэсэн шүү. Тэднээс 4 нь сая тоглолтод оролцсон. Тэгэхэд Монголоороо бахархаж байлаа шүү.

За тэгээд тоглолт дуусах мөчид Хавайн оюутнууд сэтгэл нь хөдөлсөн бололтой уйлж байсан. Эрчүүд нь хүртэл сэтгэлээ барьж чадахгүй байгаа бололтой нулимс нь цийлэгнэсэн байсан шүү. Монголчууд маань бүх дуу бүжгэн дээр нижигнэсэн алга ташилтаар хүлээж авсан болохоор аргагүй биздээ.

Finally, хэдэн патиар татууллаа. Тэд нар үнэхээр баяртай байгаа бололтой. Аргагүй ээ бид 2-ийн сэтгэл хүртэл хөдөлсөн байсан.

Өчигдөр оройн бичлэг шүү.Өнөөдөр л publish хийж байна. Энэ тоглолтын хэдэн зураг


Harmony with ALOHA!!!

ALОHА !!! Ойрд хавайн арлын хэл сураад янзын байнаа. Хүн болгон л уулзахдаа Алоха салахдаа алоха гэх юм. Үгсийнхээ санд байнга хэрэглэхгүй ч гэсэн нэг гоё үгтэй боллоо. Өчигдөр орой Драм дээр хавайн арлын оюутнууд маань өөрсдийн найрал дууны концертоо хийсэн юм. Үзэгчдийнх нь тал нь гадаадын хүмүүс харагдсан. Бас урилгаар монголынхоо алдартай хөгжмийн зохиолчидыг урьсан харагдсан шүү. Уг хамтлаг Монголд ирж тоглохоосоо өмнө Хятал улс-д бас тоглолтоо хийчихээд ирсэн гэсэн. Оройлцоогоор нийт 60н дуучин нэг удирдаачтай. Энэ тоглолт хийт 2 хэсгээс бүрдсэн бөгөөд эхний хэсэгт нь дандаа сонгодог найрал дуунууд, сүүлийн хэсэгт нь олон улсын тэр дундуу Могол дуу, Савана болон Хавайн арлын дуунуудаас дуулсан. Тоглолт бараг 3н цаг үргэлжилсэн. Үнэхээр гайхамшигтай тоголот болсон шүү. Бүр үгээрээ зүйрлээд хэлчих үг олдохгүй байна. Урьд өмнө нь тийм сайхан дуулдаг найрал дууны хамтлаг хэзээ ч харж байгаагүй байхаа. Ингээд олон юм нуршилгүй энэ хамтлагын талаар нэгэн бичлэгийг Youtube дээр upload хийчихлээ.Бүгдээрээ үзээд хараад аваарай.






May 26, 2007

Миний хит-New Kids On The Block-Please gont go girl

Анх хөгжим сонсдог болоод энэ дууг их ч дагаж дуулдаг байж дээ. Одоо бүгдээрээ том том залуучууд болоод танигдахааргүй болцон байна лээ.


Ойрд хүмүүнлэгийн ажилд оролцоод тун завгүй

25наас эхлээд л хамаг ажил давхцаад ёстой зав муутайхан л байна. Монголд ирсэн Хавай арлын Brigham Young University-н найрал дууны ангийн нийт 100 аад бүрэлдхүүнтэй багш оюутнууд ирцэн байгаа. Манай ЭМШУИС-нс нийт 15н оюутан тэд нартай хамтран ганц 2 үйл ажиллагаа зохион байгуулж байгаа. Өнөө өглөө л гэхэд BYU ийн оюутнууд болон Монголын скаутын холбооны хүүхдүүд, хөгжим бүжгийн оюутнууд болон манай 15 нийлж байгаад Зайсан толгой болон Туул гоын эрэг орчимын хогыг түүгээд цэвэрлэчихээд ирлээ. Өглөө бороо ороод салхи ихтэй аймаар хүйтэн байсан ч хүн болгон бид гаднаа даарч байгаа ч гэсэн зүрх маань дулаахан байнаа гээд л зөндөө хог цэвэрлэсэн дээ. Бүгдэнд нь бээлий маск нэг хогны уут бариулаад хог түүлгэхээр явуулсан даа. Нөгөө хавайчууд маань жоохон даарсан байхаа. Ихэнх нь бороо орж байхад сандал шорттой л гүйж харагдсан. Гэхдээ бид нар нийлээд бараг 2 том ачааны машин дүүрэн хог түүсэн шүү. Зайсан толгой ч яахав арай цэвэрхэн юм. Туулын бургас бол аймаар байна лээ дээ. Ёстой юу л бол юу байгаа юм чинь. Манайхан гэж өөрсдөө ч хогоо цэвэрлэж чадахгүй гадны хүүхдүүд ирж хог цэвэрлэж өгч байгаад нь жоохон ичмээр байсан. Тэгээд бүтэн 3н цаг дааран байж цэвэрлэсэн дээ. Өнөө орой манай хавайчууд драмын театерт өөрсдийнхөө тоглолтыг хийнэ. Янзын гоё тоглолт болно гэдэг итгэж байнаа. Үзчихээд сэтгэгдэлээ бичнээ. Бас нэг хүмүүнлэгийн ажилд өчигдөр оролцоод амжсан. Тэр юу вэ гэвэл Солонгосын Saemoon гэдэг шашны цуглааны сайн дурынхан, эмч нар ирж Монголчуудад маань үнэгүй үзлэг эмчилгээ хийж, үнэгүй үсийг нь засч тусламж үзүүлж байгаа. Тэрэнд нь очиж эмч нарт нь орчуулагч хийж өчигдөр баахан суусан даа.Монголчууд маань үнэгүй юманд нугасгүй юм болохоороо аймаар урт дараалал үүсгэцэн ёстой алалцаж байна лээ. Эмч нар нь үзээд шууд л эм бичиж өгвөл эмийг нь тэндээсээ үнэгүй аваж болно. Ингээд Сологосуудад туслаж хэдэн цаг болсон доо. Өнөөдөр уг нь очиж туслах байсан хог түүгээд амжсангүй. Маргааш л очиж туслана даа. Монгол 3 хан хоног л ирж хүмүүнлэгийн ажил хийж байгаа учраас маргааш хамгийн сүүлчийн өдөр нь. За ойрд нэг иймэрхүү л ажилтай байна даа.


May 24, 2007

Хэрвээ би эрэгтэй байсан бол....

Их солиотой бодол бодсоноо хуваалцая. Хэрвээ би эрэгтэй байсан бол ямар байх байсан бол???? Лав л их биеэрхүү өндөр залуу болох байсан байх. Одоо эмэгтэй юм байж галзуу юм шиг машин барина, дээр нь сагс тоглох үнэн хоббитой. Энгээд тоочоод байвал их салхилаггүй байрын охин л доо. Эрэгтэй хүүхэд болоод төрцөн байсан бол ёстой баллаж байх байсан байхаа. Лав л хажуугаараа өнгөрсөн дажгүй охиныг зүгээр өнгөрөөхгүй нь лавтай. Нөгөө юу гэдэг билээ дээ LADY KILLER гэдэг нь болно биз. Хүүхэн эргүүлээд ХАХА. Мангар хөдөлгөөнтэй гэртээ тогтохгүй янзын золиг байх нь ойлгомжтой. Тэгээд дээр нь эрхийн тэнэг бөөн маягтай ёстой авах юмгүй банди л болно доо. Хамгийн гол нь хичээлдээ бол хэнээс ч дутахгүй сайн, бодвол нэг мэс заслын эсвэл гэмтэлийн эмч болно доо гэж бодоод л алхаж байна даа. Сургуулынхаа хэдэн хөөрхөн охидуудын утсыг бүгдийг нь мэддэг. Тэгээд л нэг залгаад л шууд болзоонд гэлүү.... хаха. Нэг болзчихоод л шууд холбоогоо таслаад шууд дараагын охинруугаа call хийнэ ш д. ХАХА badboy for life гэдэг чинь л энэ дээ. Хааяа нэг сайхан спортын нэвтрүүлэг үзэнгээ найз нартайгаа beerdeed ... төсөөлсөн чинь сайхан байна шүү.



Тоглолт хүлээсэн орой

Өнөөдөр жоохон ачаалалтай өдөр байлаа. Өглөөнөөс орой 6 өнгөртөл ажил минь барагдахгүй, гэртээ харихын түүс болж байлаа. Гэртээ ирээд хоолоо хийж идчихээд түр орон дээрээ хэвтэж байгаад нам унтчихжээ. Одоо тэгээд буцаад унтах гэхлээр нойр хүрэхгүй юмаа. Өнөө шөнө Аваргуудын лиг-н final-н тоглолт шөнө 2 цаг 45 мин-с гарна. Тэрийг уг нь үзмээр л байна. Даанч тэр хүртэл нь бас тэсэж сууна гэдэг бол үлгэрийн далай биз дээ. Миний бодлоор энэ тоглолт угийн ойлгомжтой байх шиг байнаа. Хүн болгон л АС Милан-г хожих байх гэж бодож байгаа. Би ч гэсэн хувьдаа тэгэж бодож байгаа. Хэрвээ хожигдол тэгээд азгүй л байна даа. ХАХА. За тэгээд үзэх гээд оролдоно доо. WISH ME A LUCK :P


May 21, 2007

Өнөөдөр ажлын өдөр

Өнөөдөр нэгдэх өдөр гэсэндээ ажил ихтэй өдөр өргөрлөө. Тэнэмэл анагаахын оюутан дахиад л нэг шинэ эмчийг дагах болов. Энэ дагалдан эмчийн дадлагын хугацаа үнэн урт бас уйтгартай байна шүү. Долоо хоног болоод л нэг өөр эмчийн нүүр үзээд л, олон янзын ааштай эмч нарын аяыг овоо олдог болоод байгаа. Өнөөдөр-с эхлэн бэлгийн замын халдварт өвчний үзлэгийн кабинет-д дадлага хийж эхэллээ. Уг нь их сонирхолтой байх болуу гэж бодсон чинь өглөө эмчтэйгээ уулзсанаас хойш хамаг юм буруугаар эргэвээ хөө. Хаа газрын ДОХ/БЗХӨ ний кабинетыг Дэлхийн Зөн сангаас санхүүжүүлээд тохижилт үнэн сайтай байх ч эмч нарынх нь ааш авах юм алга. Миний бодлоор одоо дөнгөж л 30 хүрч яваа боловуу гэмээр залуухан эмч бүсгүй өөрөөсөө гаргамааргүй тийм муухай ааш гаргахын. Миний сурч байгаа ЭМШУИС-д л лав тэгж хүнтэй харьцахыг хэзээ ч зааж байгаагүй, эсвэл заасан хичээлийг нь би нэг бол тасалсан, нэг бол би яг тэр хичээл дээр нь унтаж байсан байхаа.Хэн хаана тэгж өвчтөнрүүгээ аашлахыг заасанг сайн санахгүй байнаа. Дээр нь бүр өвчтөнгийнхөө картыг бичиж дуусчихаад өөрлүү нь бараг чулуудах нь холгүй өгдөг эмч хүн байх юм.Ингээд муу эмчээ муулаад байвал муулаад л байх юм шиг байна.Өөр нэг юм гэвэл энэ жил аргагүй л алтан гахай жилийн дайрлага болжээ. Үзэж байгаа хүний лав л 80н хувь нь жирэмсэн хүүхнүүд. Энэ байдлаараа миний монголын хүн ам их өсөх нь дээ. Сайн л биз тээ. Тэгээд нөгөө БЗХӨ үздэг баатар болоод байсан би жирэмсэн эхчүүдийн эмч болох шахсан даа. ХАХА Одоо яая гэхэв үзжил байхаас даа. МИНИЙ МОНГОЛЫН ҮР САД МАШ ОЛОН БОЛТУГАЙ


May 18, 2007

Photos of day

Би фото зураг сонирхоод удаагүй байгаа л даа. Ойрын төлөвлөгөөнд маань нэг хагас мэргэжлийн камера авах плантай байгаа хэхэ. Энэ зунаас чадахнуу харин. Би хэдэн таалагдсан фотонуудыг энд тавилаа.

Cагсан бөмбөгийн талбар
Алсыг харагч
M&M's
Амраж байгаа нь...
Нялх ногоо ургаж байгаа нь..
ммм черритэй мөхөөлдөс


May 17, 2007

Интернетээр сонин сайхан

За ойрын хэрэгтэй, өгөөжтэй веб сайтуудын мэдээлэл хүргье. www.golomtbank.com руу ороод баруун талд тооцоологч машин гээд байгаа. Миний хадгаламж хэдий хугацааны дараа хүссэн хэмжээнд минь хүрэх вэ? гэсэн байгаа. Тэр лүү орж өөрийн хүсэж буй мөнгөний тоо, хэрвээ банкинд хадгаламжтай бол түүнийхээ хүүг, дансанд сар бүр хийх тогтмол орлогоо оруулахад таны мөнгө хичнээн хугацааны дараа хүссэн хэмжээний мөнгөнд чинь хүрэхэд туслах тооцоологч машин байгаа. Жишээ нь би 1000000 төгрөгтэй болохыг хүсч байна гэж бодъё. Сарын 1% -ийн хүүтэй хадгаламжтай. Тэгээд сар бүр 50000 төгрөг хийнэ гэж бодвол 19 сарын дараа 1040543 төгрөг болох юм байна. Тэгэхээр та сар бүр 50000 төг хэрэггүй юманд үрэхээр ингээд хадгалаад байвал ашигтай байгаа биз.

Өөр гэвэл сагсан бөмбөг, NBA сонирхдог залуучуудад маш хэрэгтэй nice сайт байнаа. www.bballvideos.com энд NBA, гудамжны AND1 сүүлийн үеийн бүх тоглолтуудын тойм байгаа. Мөн өдрийн шилдэг 10 гэх мэт.

Өөр гэвэл www.meebo.com, www.koolim.com энэ мэдээж заавал ямар нэг messenger инсталлдах гэж зовохгүй. Хэрэглэхэд маш хялбар веб мессенжерүүд. Msn, yahoo, icq, google talk-аар чатлаж болно.

www.flickr.com
фото зураг сонирхогч хүн бүхэн энэ сайтад өөрийн зургийг байрлуулах боломжтой. Жишээ нь: http://www.flickr.com/photos/mongol


May 16, 2007

Нийгмийн өвчин

Ойрд эмнэлэг дээр бүтэн өнжиж байгаа учир нь миний одоо дадлага хийж байгаа газар маань дүүргийн эмнэлэгийн сүрьеэгийн тасаг. Аймшигтай их хүн ирэхийг нь яана. Тэр болгон л өвчин зовлондоо баригдсан хүмүүс. Харваас л за энэ архаг сүрьетэй хүн байна даа гэж шууд л хэлэхээр болцон улсууд. Зарим нь ч тэгээд овоо эмээ 6н сар тасралтгүй уугаад гам бариад эдгэцэн хүмүүс ирэхийн. Нэрээ л сүрьеэ хэцүү өвчин ч гэсэн тууштай эмийн эмчилгээнд эдгэрдэг л өвчин. Гэхдээ ойрын жилүүдэд эмэнд дасалтай сүрьеэ буюу нөгөө олон эмэнд нь дасал болоод ерөөсөө үр дүнгээ өгөхөө больцон өвчтөнгүүд ч их байна. Тэдгээр өвчтөнгүүдийн өвчний прозноз буюу явц нь тавилан нь их л хүнд харагдаж байна лээ. Яах ч арга үнэндээ байхгүй юм байна лээ. Тэгээд ажиглаад байхад сүрьеэ гэдэг өвчин нийгмийн өвчин гэдэг нь илт харагдах юмаа. Дандаа л зайлуул нөгөө ажилгүй, анхиагүй, мөнгөгүй ядуусын л өвчин юм. Аргагүй л дээ. Хүн гэдэг чинь сайн хоол хүнс идэж, сайхан амарч, сэтгэл санаа тогтвортой байжийж л дархлалын систем нь сайн ажиллаж, гадны халдварыг эсэргүүцдэг хойно. Тэр сүрьеэгийн тасагт ажиллаж байгаа хүн л эмч сувилагч нар уг нь маск зүүж өөрсдийгөө хамгаалж байх ёстой гэсэн. Тэгсэн эмч сувилагч нар нь бүр тоохоо больцон царайтай. Бүр л хүнд хүн ирвэл нэг маск зүүх юмаа. Би ч тэгээд өөрийгөө хамгаалахын үүднээс өдөржингөө л маск зүүж суусан даа. Бүтэж үхэх гээд л.
За ингээд Сүрьеэ гэдэг өвчний үед илрэх шинж тэмдэг зовиуруудыг дурдая
  1. 2 болон түүнээс дээш долоо хоногийн турш шалтаангүй ханиалгана
  2. Ханиалгахдаа цэр гарах
  3. 2 болон түүнээс дээш долоо хоног халуурах
  4. Бие ядарч сульдах
  5. Шөнө унтах үед хөлрөх
  6. Шалтгаангүйгээр их турах
  7. Хоолонд муу болох гм эдгээр шинжүүд илэрч байвал заавал эмч-д үзүүлэх шаардалагатай. Тэр тусмаа гэр бүл болон ойр дотны хамт байдаг хүмүүсд чинь энэ шинжүүд илэрвэл бас яаралтай эмч-д хандах хэрэгтэй шүү.


May 13, 2007

Япончуудын алсын бодлого ч юм шиг

Оройны мэдээгээр уул нь их л сайхан мэдээ явж байлаа. Монгол улсын зам бүтээн байгуулалтын ажилд Япон улсаас буцалтгүй тусламж болгон нийтдээ 71 н ширхэг машин тоног төхөөрөмж хүлээлгэн өгч байгаа юм байна . Энэ тусламж нь мөнгөн дүнгээр 4н сая гаруй доллар болсон аж. Тэгээд одоо Хэнтий аймгийн Мөрөн сум хүрчихээд байгаа хатуу хучилттай засмал замын ажлын үргэлжлүүлэн хийж Сумбэр сум буюу Дорнодын уудам талаар дамжин монгол улсын хил хүртэл зам тавигдах бололой. Япончууд яагаад заавал наран ургах зүгт санаа тавиад тэнд зам тавихад тусалцаад байнаа. Энэ бол цаанаа ойлгомжтой нэг бодлоготой л байгаа. Ирээдүйд Японы арал живээд ирэх цагт цаад талаасаа хятадаар дамжаад Монгол улсад дамжин ирхэд нь өөрсдөд нь зам тун чухал хэрэгтэй болохоор л ингэж байгаа болуу гэсэн бодол надад төрлөө. Тийм биш байсан бол өөр чиглэлийн зам тавьж байгаа зөндөө олон маршрут байгаа шд. Тэд нарт хөрөнгө оруулалт хийж болно шүү дээ. Энэ миний хувийн л бодол л доо. Тэрнээс биш Япончуудыг муулах гэсэн явдал биш харин тэд нарын алсын хараатай ухааныг нь гайхаж байна. Тийм том бодол өвөрлөөд ирж тусламж өгч байхад нь манай хэдэн ядуу монголчууд хөл нь газар хүрэхгүй баярлаад бөөн л юм болж байгаа нь илт харагдана. Уг нь муу юм байхгүй л дээ. Зам дагаад хөгжил гэдэг болохооор монгол улс маань хөгжилд хөтлөгдөж байгаа л байх.
Дээр нь нөгөө сумо гэдэг бөх нь өнөөдөр эхэлчихсэн байна. Хэдийгээр манай улсын бөхчүүд арлын япон улсыг донсолгож байгаа ч гэсэн монгочууд минь их туулшрамтгай улс юм даа. Ганц улсад байдаг спортыг Монголчууд минь шүтээд л байхын. Тэрний оронд олон улсын алдартай спортыг ерөөсөө сонирхож байгаа хүн ховор юмаа.Нөгөөл д байдаг сагс хөлбөмбөг тэгээд сумо 3л мэдэх юм даа. Өөр өчнөөн сайхан спортууд байхад.Энэ сумоогоороо Япончууд бидний толгойг бага зэрэг ч гэсэн угаажил байгаа. Өөрсдийн япон соёлыг бидний толгойд чихжил байгаа даа. Ирээдүйд Монголд түрэн орж ирэх алсын бодлогоо гэж. гайхалтай шүү.


May 12, 2007

Бек Жэнни 2ийн блогоо

Бид 2ийн блогыг саатан уншдаг эрхэм та нартаа баярлалаа. Нэг ийм тайлбар хийх гэсэн юмаа. Энэ Блогыг 2 хүн бичдэг юм шүү. Анзаарсан бол posted by Jenni эсвэл posted by Beck гэж байгаа. Зарим хүмүүс уншаад гайхаад байж магадгүй. Гэнэт нэг эмэгтэй хүн бичээд л, гэнэт эрэгтэй хүн бичээд л. Хоорондоо их ялгаатай бичлэг бичдэг нь мэдэгдэж байгаа байхаа. Зарим нэг нь ойлгохгүй байгаа бололтой асуугаад байхаар нь энэ бичлэгийг хийж байна.


Хөшөө нь босчихжээ

Аав хэдэн хоног хөдөө яваад ирлээ. Ирэхдээ хэдэн гоё зурагнууд авчирсан юм. Тэр дундаас нь энэ зураг их сонирхол татлаа. Нөгөө хувьцаагаа 100 төгрөгөөр зараад байсан Женко tour bureau ийн томоос том Чингэсийн хөшөө. Энэ зурагнаас харахад хөшөө нь юу ч гэсэн босчихсон бололтой. Одоо илүү дутуу засал чимэглэл хийж байгаа байх. Дотроо ресторан хүртэл хийж сүүл хэсэгтээ дээшээ гардаг липт суурилуулах юм яриад байсан бодвол одоо мөдхөн дуусаж жуулчидын очдог газар болно гэдэгт итгэж байна.

i have a watch...


Цаасан шувуу буюу Origami Crane

Анх Оригами буюу цаасыг нугалан дүрс хийдэг энэ урлаг Хятад улсад үүссэн бөгөөд сүүлд Япон улсад хүчээ аван түгсэн байна. Оригами гэдэг нэг үндсэн нэрэн доор маш олон төрлийн зүйлийг цаасаар нугалан хийж болох ба дэлхийд хамгийн их түгсэн оригами бол crane origami юм. Энэ нь торогуу хийдэг арга бөгөөд ганц энэ тогорууг маш олон янзаар нугалан хийж болно. Тэр тусмаа энэ тогоруун дүрстэй оригами нь маш олон сони түүхтэй. Тэр олон түүхийн нэгийг нь би бичье.


Sadako Sasaki хэмээх нэгэн бяцхан охины талаарх энэ түүх одоог хүртэл хүн төрөлхтөнд сургамж болсоор байна. Түүний энэ түүхээс үндэслэн цаасан шувууг дэлхийд энх тайваны билэг тэмдэг болгон хэрэглэдэг болжээ.1945 оны 8н сарын 6нд АНУ анх удаа
японы Хирошима гэдэг хотод атомын бөмбөг хаясан. Тэрнээс хэдхэн хоногийн дараа дахин Нагасакий хотод бөмбөг хаясан бөгөөд албан бус мэдээгээр нийтдээ 250000 хүн газар дээрээ үхэж 100000 хүн шархдан үлдсэн байна. Бусад нь ямар нэгэн хэмжээгээр бэлтгэл гэмтэл түлэгдэл аваад үлдсэн банйа. Эндээс амьд гарсан ихэнхи иргэд дэлхийн 2 даын дууссаны дараа энэ цацрагт туяаны нөлөөнөөс болоод өвчлөж эхэлсэн байна. Sadako Sasaki охин Хирошимо хотод амьдардаг байсан бөгөөд бөмбөг хаясанаас хойш 10н жилийн дараа цусны хорт хавдартай болсон нь оношлогдсон байна. Мэдээж энэ өвчин цацраг туяаны нөлөөнөөс болж үүссэн нь ойлгомжтой байв. Өвчинөө мэдсэнээс хойш охин 1000 цаасан шувуу хийхээр шийдсэн бөгөөд Япон үндэстэнгүүд цаасан шувууг эрүүл энх урт амьдарлыг билэгдэн хйидэг байжээ. Гэвч охин 1955 онд буюу 12 настайдаа нас барсан байна. Тэр дөнгөж 644н цаасан шувуу хийж амжсан боловч ангийнх нь хүүхдүүд түүнийг нас барсны дараа үлдсэн 356 ширхэгийг нэмэн хийж түүнтэй хамт оршуулсан байна.
Одоо Хирошимо хотод байдаг Энх Тайваны паркыг Sadako Sasaki охины дурсгалд зориулан барьсан бөгөөд түүний гартаа цаасан шувуу барьсан хөшөөг тэнд байрлуулсан байдаг ажээ.
Надад одоо яг 1000 хүрэхгүй ч 9н зуу гаран цаасан шувуу байгаа. Энэ их шувууны талыг нь миний хайртай хүн надад хийж өгсөн юм. Талыг нь би хийсэн. Одоо хэдхэнг хийгээд л 1000н ширхэг боллоо. Цаасан шувуу хийх гэдэг цаг их авдаг ч гэсэн надад сэтгэлийн тайвширал авчирдаг болохоор би хийх дуртай. Хий болгондоо хүслээ шивнээд хийдэг байлаа. Тэрэндээ ч болсонуу миний хүсэж байсан бүхэн эхнээсээ биелж байгаа. Үргэлжлэн биелсээр байна гэдэгт итгэлтэй байна.
Энд цаасан шувуу хийх хамгийн ойлгомжтой нэгэн зургийг оруулсан байгаа. Дагаад хийх гээд үзээрэй.


Шархдсан партизан

Ёооооооооооооооо... 2 хөлний өвдөг байхгүй байхгүй. Хөх няц болооский. Өчигдөр зүгээр дэгдэж очиод үхтлээ бараг 3н цаг сагс тоглочихсон чинь өнөөдөр пянгаа даахгүй амьтан болжийноо. Ядаж байхад баахан банди нартай ан цав үзээд тоглоод үзээд байсан чинь 2ч удаа унаж 1 удаа толгойдоо бөмбөг ойлгож, 1 удаа хамраа хальт цохиулж, нийт 3н удаа маажуулж, 2 хуруугаа жоохон тулгачихсан гэхдээ татуулаад ОК болцон, дээр нь баруун гарны эрхий нуруу дотор талаасаа хөхөрцөн байгаа. Энэ яг яагаад үүссэнг нь мэдэхгүй ч ямар ч байсан аймаар өвдсөн. Гэхдээ зүгээрээ бие булгараад өвдөг гуя хүндүүр байгаа ч гэсэн хааяа нэг сайхан сагс тоглож биеийнхээ чилээг гаргаж байхад буруу юу байхав.Ядаж л хөдөлгөөний дутагдалд орохгүй. Хаха. За энэ өвдөгний хөхөрсөн нь арилах гэж бараг долоо хононо биз дээ. Нэгдэх өдөр аягүй айлгүйтэж юпка өмсөж явий гэж бодсон талаар болохнээ. Амралтын өдөр нэг иймэрхүү сайхан адал явдалтай л өнгөрч байна даа.

Жич: Миний бичсэн зүйлд дүрмийн болон дүрмийн бус зөндөө алдаа байгааг мэдэж байна.Дээр нь үнэн хар ярианы хэлбэрээр биччихлээ.SORRY шүү. Угийн би Монгол хэлэндээ тааруухан болоод ч тэрүү их буруу бичдэг байхаа.


May 9, 2007

100 дахь бичлэг

Саяхан л бид 2 блог нээнэ гээд ярьж байсан. Тэгсэн нэг мэдсэн бичлэг маань 100 хүрсэн байна шт. Бас гоё өдөр 100 хүрсэн байнаа. Өшөө олон сонирхолтой бичлэг нэмж байна гэж амлая. Бид хоёрын анх танилцсан өдөр бөгөөд танилцаад 578 өдөр өнгөрчижээ. Нээрээ л ямар их өдөр бие биенээ таньдаг болсон юм бэ? Энэ өдөр 1000, 2000, 3000 бүр тэрнээс их өдөр болноо.


HAPPY SWEET ANNIVERSAY DAY

Түүнтэйгээ танилцаж байсан тэр өдрөөс хойш өчнөөн олон хоног өнгөрчихжээ. Энэ хугацаа нэг бодлын хэтэрхий цөөхөн ч юм шиг нэг бол зөндөө удсан ч юм шиг санагдаж байна. Одоо бодоод байсан тэр өдрөөс хойш нийт 578 өдөр болжээ. Энэ тоо улам цаашаагаа үргэлжлэн ихсэнэ гэдгийг би мэдэж байна.


578 өдөр гэдэг чинь нийтдээ 82 долоо хоног
82 долоо хоног гэдэг чинь 13,872 цаг
13,782 цаг гэдэг чинь 832,320 минут
382,320 минут гэдэг бол 49,939,200 сек юм байна.

Тэгэхлээр би чамайгаа нийтдээ ийм урт хугацааны туршид танидаг юм байна ш дээ. WOW
I LOVE YOU

Because of you
my world is now whole,
Because of you love lives in my soul.
Because of youI have laughter
in my eyes,
Because of you I am no longer
afraid of good-byes.
You are my pillarmy stone of strength,
With me through
all seasonsand great times of length.
My love for you is pure
boundless through space and time,
it grows stronger everyday
with the knowledge that you'll always be mine.
At the altar
I will joyously say '
I do',for I have it all nowand
it's all because of you.


May 8, 2007

kiss me

one of me fav song.... kiss is like a heaven to me... So kiss me




Sixpence None the Richer

Kiss me out of the bearded barley
Nightly, beside the green, green grass
Swing, swing, swing the spinning step
You wear those shoes and
I will wear that dress.

[Chorus:]Oh, kiss me beneath the milky twilight
Lead me out on the moonlit floor
Lift your open hand
Strike up the band and make the fireflies dance
Silver moon's sparkling
So kiss meKiss me down by the broken tree house
Swing me upon its hanging tire
Bring, bring, bring your flowered hat
We'll take the trail marked on your father's map

[Chorus (repeat)]


Photos of Sport

Soccer - Агуу спорт шүү. Багадаа шороотой хутгалдаад л бөмбөг хөшиглөж гүйдэг байж дээ.
Micheal Jordan & Magic Johnson - Jordan гэж хэлд орсон монгол хүүхэд байсан гэсэн шүү хэхэ. Joke. Агуу зураг шүү. 2 шилдэг сагсчид маань ид үедээ.


Champions League - Гоё зураг байна уу?
Seventh Inning Stretch - Энэ хүүхэд шилдэг бэйсболлчин болсон байхаа.

Lance Armstrong training - Америкийн шилдэг дугуйчин. Бусад дугуйчдаас зүрхний бичлэг их өвөрмөц гарсан гэдэг юм байлээ.

Chelsea - Я фен нь. Сая гэхдээ харамсалтай мултарчлаа.
Skate or Die - Skate-ийн кет нь байгаад байдаг. Skate нь байдаггүй ээ хэхэ.

Muhammad Ali vs. Sonny Liston - Ид омогтой, аагтай байх үе.
U.S. Champion Hockey Team, c.1980 - Бүгдийнх нь гарын үсэгтэй гоё зураг байна.


Гадаа дулаараад гоё байнаа

Байгаль дэлхий маань ногоон өнгөөр хучигдаад гоё байнаа. Ногоон зүлэг харсан нэг л сайхан байх чинь... Саяхан нэг бороо орж гялайлгалаа. Бороо орсны дараа чийг үнэртээд сайхаан сайхан. Халгайн дээр шээхээр бороо ордгийн гээд шээдэг байждээ хэхэ. Яг л ордог байсан даа. Сая ээжийн утас болохгүй.. Аав руу залгаад мэнд ус асуугаад ээжийн утас яасан гэсэн заримдаа сүлжээ нь гажигтаад болкү байгаа сурагтай. Тэгсэн би утас авч өгнө гэснээ мартчижээ. Аавд хүү маань авч өгнө гэж хэлсэн гэдэг юм. Дараагийн цалингаараа авч өгөхгүй бол болохгүйнээ. Амалснаа мартахгүй биелүүлж сурцгаая залуусаа. За гадаа ямар байгаа болоо. Овоо хэдэн цаг гадаа гарсангүй. Бороо орсон байгаасай :)


May 7, 2007

scrapbook piece

Өнөөдөр өөрийхөө хувийн нандин зүйлийнхээ нэг болох дурсалын дэвтэрээсээ ганц 2 хуудасыг энд оруулая.

  • Энэ бол алдарт зураач Edward Munch*ийн үзэсгэлэнг үзсэн билет дотроос нь худалдаж авсан post card 2 байна. Үнэхээр гайхамшигтай зураач шүү.Бүх зурсан алдартай зургуудыг нь үзсэн дээ. Ж:The Starry night 3-н цуврал , Scream , Aftert the Scream ээд л..

    Энэ бол миний хамгаас хайртай BASEBALL ийн баг ATLANTA BRAVES-н тоглолтын билет байна. ARIZONA DIAMONDBACKS тай тоглосон тоглолт

  • Энэ бол миний гарч үзсэн хамгийн өндөр байшин The Sears Tower буюу Chicago хотын бахархал болсон барилга. 103н давхарт нь 1 мин гаран л липтээр явсан даа. Онгоцонд явдаг шиг сонин болжиилээ шүү. Хэхэ гэхдээ нэг дээр нь гарцан байхад Chicago хотыг бүхлээр нь харна. Хүн бүр шоргоолжноос жоохон харагддаг гээд боддоо. Одоохондоо гарсан хамгийн өндөр барилга энэ л байна. Ирээдүйд энэнээс өндөрт гарч үзнээ.
  • Энэ бол харин найзаас минь ирсэн захиа, ганц 2 онгоцны билетүүд байна.
  • Энэ чинь харин сонин зүйл байх чинь HARRY POTTER киноны анхны ангийг нь үзэж байсан хуучны билет байна. Овоо хэдэн жилийн дараа үнэд орох ч юм билүү. Хажууд нь Shallow Hall киноны билет байна.


May 6, 2007

Шороо утаа 2 нийлээд хэцүүхэн л байна

Өглөө босоод л өрөөнийхөө цонхоор сайхан цэлмэг тэнгэр хардагсан. Тэгсэн өнөө өглөө мэдэхгүй авах юм алгаа. Сав саарал тэнгэр харагддаг байгаа. Үнэн янзын....Энэ утаа хаанаас үүсээд байна вээ гэвэл. Өчигдөр Богд уулын маань нэг хэсэг болох хийморийн овооны дээхэн хэсэгт нь өдрөөс эхлээд л утаа баагаад байсан. Оройн хоолоо хийж дуусчихаад цонхоор харсан дахиад л нөгөө утаа бүр улам их газар авцан авалзаж байх шиг байсан Дээр нь салхи их хүчтэй салхилаад байх шиг байсан. Тэгээд энэ онцгой байдалынхан ямар нэгэн арга хэмжээ авах болуу гэж бодоод байсан чинь таг байсаар байгаал шөнө болчихсон. Ингээд л өнөөдөр хот маань тэр аяаараа утаанд дарагдсан байсан даа. Хайран уушиг минь хортой утаагаар амьсгалаад зүгээр.Дээр нь тэгээд нөгөө шар шороонд нь дарагдаад зүгээр. Сайхан амралтын өдрөөрөө салхинд гарах гэсэн хүмүүсийн төлөвлөгөө нураагүй гэдэгт найдая. Бас нэг сонин юм мэдээ үзэж байсан чинь гарчийнаа. Монголын ямар клуб ч гэнүү нэг залуучуудын клуб л бололтой. Тэгсэн тэр сайхан залуус нөгөө талбай дээр баригдсан жижигхэн толгойтой Чингэсийн хөшөөний доод нөгөө олон арзайсан шатыг нь зүлгээд угааж байхын. Учрыг нь сайн ойлгосонгүй. Аминдаа ажил хийж байгаа дүр үзүүлж байгаа бололтой. Уг нь сайхан ажилласаг л залуус сайна лээ. Тэр их шороог гараагаа зүлгээд угааж байгаа харагдсан. Тэгээд тэрийг угаалаа гээд тэртээ тэргүй маргааш дахиад л нөгөө гайхалтай шороо нь хийгээд буцаад шороотой муухай болчихол хойно. Тэрний оронд тэр залуучууд өөрсдийнхөө толгойг цэнэглэж байсан бол дээр байх ч байсан юм билүү хэн мэдхэв. Энэ бол зөвхөн миний хувийн л бодол. За за ингээд амралтын өрдийн бодлууд дууслаа. Шинэ долоо хоногыг эрч хүчээр дүүрэн угтнаа.


May 3, 2007

Аваргуудын лиг

За шөнө өрөөгөө солин байж soccer үзэх гэж боссон Manu маань хожигдчлоо. San siro-д болсон тоглолтод 3-0 харьцаатай Милан хожлоо. Эхний гоол Кака, Зеедорф, Жилардино. Manu-ийн хамгаалагчид муу юмаа. Бороон дунд Кака ёстой кайфтай нь аргагүй гоол хийсэн дээ. Миний хувьд бүх гоол хамгаалагч нарын алдаанаас болсон гэж бодож байгаа. Ямарч байсан Manchester -ийн гялалзсан довтолгоог няцааж байсан Гаттусо тоглолтын гол баатраар тодрох шив.
Урд шөнө бол бүр хэрэг байхгүй ээ. Челси азгүй нь аргагүй хожигдсон доо.


May 2, 2007

Хүн гэдэг гайхамшигтай

Та хүн л болсон хойно өөрийнхөө талаар сонирхож л байгаа байх даа. Тийм бол танд одоо хүн гэдэг хичнээн гайхамшигтай бүтэцтэй, мөн түүний талаарх баримтуудыг танилцуулая.






                  1. Хүн анх төрөхдөө нийт 300 н ширхэг ястай төрдөг боловч насанд хүрэхээрээ дөнгөж 206 ширхэг болдог байна. Энэнд гайхах юм юу ч байхгүй хүүхэд байхад мөгөөрс байсан эдүүд ирээдүйд нилээн яс болон хувирч байдаг

                  2. Хүний дунд чөмөг чс буюу гуяны яс нь бетон цутгамалаас хүчтэй байдаг байна.

                  3. Хүний биеийн нийт ясны 25% нь хөлөнд байрладаг байна.

                  4. Дунджаар хүн жилд нийтдээ 1460 удаа зүүдэлдэг.

                  5. Бидний зүрх ойролцоогоор өдөрт 100,000 удаа цохилдог

                  6. Хүн найталгах үед амнаас гарах шүлс эсвэл бусад зүйл 100MPH буюу цагт 100 мил-н хурдтай гадагшладаг байна.

                  7. Таны хатирганы яснууд таныг амьсгалах болгонд хөдөлдөг бөгөөд жилд ойролцоогоор 5 сая гаруй удаа хөдөлдөг

                  8. Дунджаар насанд хүрсэн хүн өдөрт 13н удаа инээдэг байна.

                  9. Хү болгоны гарын хээ нь өөр байдаг шиг бас хүн болгоны хэлний хээ нь өөр байдаг байна.

                  10. Хүний гарын хумс хөлийн хумсаа бодвол 4 дахин хурдан ургадаг

                  11. Хүний зүрхний цохилт дундажаар насанд хүрсэн хүнд минутанд 60-80 удаа байдаг бол хүн хүчтэй дасгал биеийн хүчний ажил хийсэн тохиолдолд 200 хүрч болдог байна.

                  12. Хүний нүд хөдөлгөгч булчин өдөрт 100,000 удаа хөдөлгөөн хийдэг бөгөөд хэрвээ энэ ачаалалыг хөлний булчинд өгвөл хүн 80км газар алхсантай адил хүч зарцуулдаг

                  13. Ямар ч гэгээгүй хар шөнө та 50км цаана байгаа лааны гэрэлийг харах чадвартай байдаг.

                  14. Харин ямар ч чимээгүй орчинд та цагны цохилох дууг 6 метрийн холоос сонсож чадахаар юм байна

                  15. Хүний шүдний эманел дахрага нь хүний биеийн үйлдвэрлэдэг хамгийн хатуу нэгдэл

                  16. 1 сек буюу номны ганц хуудас эргүүлэх хугацаанд таны цусны улаан эсийн 3 сая эс үхэж байдаг бөгөөд тэр хэмжээгээрээ дахин боловсрогдож байдаг

                  17. Хүний арьсны 1 /2,4 см байхаа ойролцоогоор / инч квадрат талбайд 650 ш хөлсний булчирхай, 20 ш цусны судас, 60,000 гаруй меланоцит эсүүд дээр нь мянга мянган мэдрэлийн төгсгөлүүд байрладаг байна.

                  18. Хүнийг 20 нас хүрхэд тархи нь хамгийн дээд хэмжээндээ хүртэл томорсон байдаг ба 30 наснаас эхлэн өдөрт 50,000 эс нь үхэж эхэлдэг байна.

                  19. Хүний тархинд байрладаг гипофиз буюу хүний өсөлтийн даавар ялгарулж байдаг энэ булчирхай нь хамжээгээрээ яг л шош шиг, жингээрээ цаасны хавчаараас арай хүндхэн байдаг

                  20. Хэрвээ эрэгтэй хүн ерөөсөө сахалаа хусахгүй амьдарвал 27,5 feet урт ургах юм байна. энэ нь 838,2 см ургах нь дээ

                  21. хүний тархи бидний идэж буй хоол хүнсний ойролцоогоор 1/5 хувийг нь өөртөө зарцуулдаг

                  22. Тархины 80% нь уснаас бүрддэг

                  23. Хамгийн өндөр хүн бол 2,72 метр

                  24. Хамгийн намхан хүн бол 61 см өндөртэй байжээ

                  25. Хамгийн сүүлд нь хэл бол хүний биеийн хамгийн хүчтэй булчин юм байна.


                  May 1, 2007

                  ДОТНО АНДЫН ЗАХИА БУЮУ АМЕРИКТ ХЭРХЭН ЭМЧ БОЛДОГ ВЭ?

                  Монгол улст АНУ-ын Энх тайвны корпусын шугамаар жил бїр 50 орчим мэргэжилтэн ирж ажилладаг. Тэдний нэг миний дотнын анд Петр Саймон Ховд аймагт 3 жил эрїїл ахуйн чиглэлээр ажиллаад Монгол хэлэнд ёстой л ус цас болоод буцсан юм. Нутаг буцаад 2 жил гаруй сураг тасарсны дараа гэнэт маш урт захиа илгээв. Хувьдаа ирсэн цахим захиаг Єртөөнд зална гэхээр эрхэм уншигч та гайхаж болох. Гэвч Петр андын энэ захиаг та нягтлан уншваас, нэгд, АНУ-д анагаахын сургуульд орохын тулд юу хийх ёстойг, хоёрт, гадаад хїн монгол хэлийг хэчнээн сайн сурч чаддаг болохыг, гуравт, залуус зорилгодоо хїрэхийн тулд хэрхэн уйгагүй хөдөлмөрлөх хэрэгтэйг дөрөвт, цаг хугацааг яаж зөв ашиглаж, ажил, сургууль, ирээдүйн амьдралаа хэрхэн уялдуулах ёстойг ойлгох буй заа. Петрийн захиаг їсгийн алдаанаас бусдыг засварласангїй, уг эхээр нь танд хїргэж байна. Яг л өөртөө ирсэн захиа мэт сэтгэн уншаарай.


                  Ph.D. М.Саруул-Эрдэнэ (msaruule@indiana.edu)

                  Сайн уу?

                  Сар шинэдээ сайхан шинэлсэн үү? Петр хэн бэ гэж санаж байна уу? Сайн бодоорой. Хоёр жилийн өмнө тэнд байсан нэг их сонин гадаадын залуу… Би амьд байна.

                  Цагаан сарын мэнд минь хэдэн хоног хоцорсон гэж би мэдэж байна., гэхдээ англи хэлний нэг їг байна: "Better late than never." Монгол хэл рүү орчуулбал "хэзээ ч хийгээгүй байснаас хоцорч хийсэн нь дээр". Тиймээс энэ захиаг минь хїлээн аваарай.

                  Би аль дээр та нарт бичих ёстой байсан гэж мэдэж байна. Найздаа ийм удаан бичихгїй байж болохгїй ч гэж мэдэж байна. Намайг уучлаарай. Їнэндээ би захиа бичих талаар аймаар муу. Захиа бичээгїй маань чамайгаа мартсан гэсэн їг биш. Монголд хоёр жил хагас байсан үед өөрийнхөө ээжид ч хоёрхон захиа бичсэн гэж мэдээрэй. Америкт байсан найз нартаа бүр бичээгүй. Тэгээд яг Ховдоос явах гэж байсан үедээ одоо энэ шиг нэг аймаар урт захиа бичсэн. Тэр захиа тэдний амьдралд авсан хамгийн урт захиа байсан гэж хэлсэн. Энэ захиа ч та нарын авсан хамгийн урт захиа болох байх. Энэ бол миний зуршил, хїлээж хүлээж, тэгээд БҮҮМ, урт захиа.

                  Гэхдээ энэ хоёр жил яагаад захиа бичиж чадаагүйгээ би одоо тодорхой тайлбарлана. Эхлээд товч хэлбэл энэ өнгөрсөн хоёр жил Бостон хотод амьдарч нэг том эмнэлэгт хүн амын эрүүл мэндийн судалгаа хийсэн. Нэг зэрэг анагаахын дээд сургуулиудад өргөдөл өгсөн. Амжилтанд хүрч 2005 оны найман сараас Калифорнид байдаг Станфорд гэдэг сургуульд сурч эхэлнэ. Сургуульд элссэнийхээ дараа Тайваньд очиж Хятад хэл сурах боломж байдаг гэж сонссон учраас Тайваны засгийн газар өргөдөл бичиж явуулсан. Амжилтанд хїрээд Тайваньд ирсэн. Тайваны гадаад яам надад сургуулийн төлбөр, байрны мөнгө, онгоцны билет гэх мэтийг өгсөн. Одоо би Тайванд байна. Монголд их ойрхон шүү дээ.

                  Чамаар юу байна? Чиний хариу урт байх хэрэггүй. Эргэж холбоотой болох л хамгийн чухал. Зүгээр "Сайн уу? Хөөш чи ёстой муухай амьтан шүү. Монголд ирэхээр чинь чамайг ална даа" гэж бичээд өөрийнхөө уураа гаргаарай. Тэгээд боллоо. Тэгээд дараа нь өөр юм бичмээр бол бичиж болно. Ийм амархан шүү.

                  Захиагаа эхлэхээс өмнө нэг ганц юм. Миний монгол хэлийг уучлаарай гэж чамаас би гуйх хэрэгтэй. Миний монгол хэл муудсан гэж би мэдэж байна. Харин тэр асуудал надад их хэцүү байна. Үнэндээ Тайванд очихоос өмнө илүү сайн байсан гэж бодож байна. Хятад хэл сурч эхлэнгүүт монгол хэл будаа. Нэг аймаар хоолны мантуу боллоо. Монгол хэлний дүрэм, хятад хэлний дүрэмтэй их андуурч байна. Энэ захиаг уншихдаа чамайг олон хачин өгүүлбэртэй тааралдана гэж мэдэж байна. Чамайг тэвчээртэй уншаарай гэж гуйж байна даа. Үнэндээ та нарын заримын англи хэл миний монгол хэлнээс хамаагүй илүү учраас энэ захиаг би англиар бичиж болох байсан, гэхдээ би Монголд байхдаа дандаа монголоор ярих дуртай байсныг та нар мэдэх учраас зїгээр энэ захиаг монголоор бичээд їзье гэж бодсон. Чиний хариуг хүлээнэ шүү. Чи над шиг муу биш гэж мэдэх учраас чиний хариуг хоёр жил хүлээх хэрэггүй гэж би найдаж байна.

                  За, эхэлцгээе. Петр энэ өнгөрсөн хоёр жил юу хийв?

                  2002 оны 6 сард Ховдоос гарсан. Зун Энх тайвны корпусын найз нартай Хятад, Вьетнамд нэг сараар ажлаар явсан. Тэд нар тэр чигээрээ Америк руугаа буцсан. Би Нэгдсэн Улсын Хїн Амын Сангийн (UNFPA) нөхөн їржихїй эрїїл мэндийнтөсөлд ажилласан. Ажил аймаар их, нар саргїй ажилласан. Їнэндээ Монголд сайхан байсан. Надаас л хамаарах байсан бол Монголд илїї удаан баймаар байсан. Гэхдээ би Америкийн анагаахын дээд сургуульд өргөдөл өгмөөр байсан. Америкт анагаахын дээдэд орно гэдэг энгийн асуудал биш – их цаг бас ажил хэрэгтэй. Ингээд аль болох хурдан буцах хэрэгтэй болсон.

                  АНАГААХЫН ДЭЭДЭД ЄРГЄДЄЛ ЄГЄХИЙН ТУЛД

                  Єнгөрсөн хоёр жилийн хугацаанд миний бүх хийсэн юм анагаахын сургуульд орохын тулд хийсэн юм учраас миний энэ хоёр жилийн амьдралыг ойлгохын тулд Америкийн өргөдөл өгөх системийг бага зэрэг ойлговол зїгээр байх. И мэйлийн энэ хэсэг уйтгартай байж магадгїй, яагаад гэвэл энэ бїгд Америкийн боловсролын систем, эмч болох системтэй холбоотой. Хэрвээ чи эмч биш болохоор энэ хэсэг сонирхолгүй байвал алгасаад уншаарай.

                  Монголд хэрвээ эмч болмоор байвал арван жилээ төгссөний дараа конкурс өгөөд тэгээд анагаахын дээдэд орж болно. Америкт систем илүү төвөгтэй. Арван жилээ төгсөөд шууд анагаахад орж болохгүй. Эхлээд их сургууль төгсөх хэрэгтэй. Ямар ч мэргэжлээр сурч болно. Би Харвардын их сургуулийг Сэтгэл судлалаар төгссөн. Тэгээд төгссөнийхөө дараа л анагаахын дээдэд өргөдөл өгч болно.

                  Америкт анагаахын дээдэд өргөдөл өгөхийн тулд: 1. Их сургуульд сонгосон мэргэжлээрээ сурч байх үедээ шинжлэх ухааны хичээлїїдэд бас суух хэрэгтэй, 2. дараа нь нэг конкурсны маягтай улсын хэмжээний шинжлэх ухааны нэг том шалгалт өгөх хэрэгтэй. Тэр шалгалтыг МСАТ гэдэг. 3. Тэгээд өргөдлїїдээ өгч эхэлнэ. Єргөдөл өгөхөд бас энгийн биш. 4. Эхлээд нэг дэх өргөдлөө өгөх ёстой. Энэ өргөдөлд өөртөө эрїїл мэндтэй холбоотой ямар ямар туршлага байна гэдгээ бичих хэрэгтэй. Дээрээс нь өөрөө яагаад эмч болмоор байгаа тухай нэг том зохион бичлэг – эссе бичих ёстой. Тэгээд энэ өргөдөл, зохион бичлэг, нөгөө том шалгалтны дїн, бас их сургууль төгссөн дїн, бас их сургуулийн чинь багш нарын дэмжсэн захианууд – энэ бїгдийг анагаахын дээдїїд рїї явуулах хэрэгтэй. Явуулсныхаа дараа хїлээх хэрэгтэй. Хэрвээ чиний их сургууль төгссөн дїн тэр сургуульд хангалттай сайн, тэр нөгөө шалгалтны дїн тэр сургуульд хангалттай сайн, бас тэд нар чиний багш нарын захианд итгэсэн, бас чиний зохион бичлэг таалагдсан бол тэр сургууль чамайг хоёр дахь өргөдлөө бич гэдэг. 5. Хоёр дахь өргөдөлд олон жижиг зохион бичлэгийн асуултууд байна. Бүх сургуулийн хоёр дахь өргөдөл өөр өөр байна. Сургууль болгон өөрийнхөө сонирхдог зїйлийг асуудаг. Чи асуултуудад хариулаад буцааж явуулах хэрэгтэй. 6. Тэгээд хэрвээ тэр сургууль чиний хариултад дуртай байвал чамайг ярилцлаганд урина. 7. Тэгээд ярилцлаганд явах хэрэгтэй. Энэ хамгийн хэцїї хэсэг. Ярилцлага дууссаны дараа хїлээх хэрэгтэй. Тэгээд болоо. Хэвийн тохиолдолд энэ процессэд нэгээс хоёр жил хэрэгтэй. Би Монголд байхдаа энэ дээр байгаа 7 шатын зөвхөн нэгийг хийсэн байсан учраас хоёроос эхлэн бїхнийг хийх хэрэгтэй байсан.

                  Америкт анагаахын дээдэд орох амархан биш. Их сайн оюутнууд дандаа байдаг ч гэсэн өргөдөл өгсөн хїмїїсийн нэг тал нь орж чаддаггүй учраас стресс ихтэй. Түүгээр ч барахгүй тэр орж чадсан тавин хувь нь хамгийн сайн сургуулиудад орох боломж хамаагїй бага. Гурваас таван хувьтай. Аймар.. Дундаж оюутан болгон 12 – 15 сургуульд өргөдөл өгдөг.

                  2003 ОН – БОСТОНД

                  За тэгээд, Монголоос гараад гэрээрээ дайрсныхаа дараа Бостон хотод очсон. Би Бостонд ажил олж амьдрах санаатай очсон. Яагаад гэвэл миний төгссөн сургууль тэнд байдаг учраас нөгөө багш нарын дэмжсэн захиа гэх мэт бїх материалаа олж нийлїїлэхэд амар гэж бодсон. Дээрээс нь өргөдөл өгөхөд хїний туршлага их чухал учраас ямар ч хамаагїй ажил хийж болохгїй. Эрїїл мэндийн судалгаатай холбоотой ажил байвал өргөдөл бичихэд их хэрэгтэй байсан. Би өөрөө хїн амын эрїїл мэнд сонирхдог болохоор тэрэнтэй холбоотой бол бүүр сайн. Бостонд олон их сургууль, судалгаа хийдэг эмнэлэг байдаг болохоор иймэрхїї ажил олоход илїї боломжтой гэж бодсон.

                  Миний эхлээд хийх хэрэгтэй байсан юм бол тэр том шалгалтанд бэлдэх. Тэр шалгалтаар бїх их сургуулиудад заадаг шинжлэх ухааны холбоотой зїйлсийг шалгадаг. Шалгалт өгдөг өдөр найман цаг суух хэрэгтэй. Бїтэн өдөр, аймаар удаан. Жил болгон хоёр удаа өгөх боломж байна. 4 сард, 8 сард. Би Америкт 1 сард ирсэн учраас 3 сар бэлдэх хугацаа байсан. Би их сургууль төгсөөд бараг 3 жил болсон учраас олон юм мартсан. Тэр 3 сар би өдөр болгон кафенд очиж ном уншиж байсан. Тэр їед надад Монголын хїн амын сангийн хийж дуусаагїй ажил байсан болохоор шөнөд нь би интэрнэтээр тэр ажлаа хийж байсан. 4 сард шалгалт өгсөн. Амьд гарлаа!!! Би их баярлаж байсан. Хэдэн сарын їр дїн.

                  Тэгээд зохион бичлэг бичиж эхэлсэн. Энэ бас их чухал, их цаг авсан. Тэр үед би өөртөө "энэ миний амьдралын хамгийн чухал зохион бичлэг" гэж хэлдэг байсан. Мэдээж одоо тэрийг бодохоор арай хэтрїїлсэн байх, гэхдээ тэр үед би яг тэгж бодож байсан. Ер нь бїх процессийн бїх шатанд л би тэгж бодож байсан. Яагаад гэвэл анагаахын дээдэд орж чадахгїй бол, будаа. Эмч болж чадахгїй… Тэгээд хэдэн өөр өөр эссэ бичсэн. Мэдээж Монголд байсан тухайгаа оруулсан. Бичсэнийхээ дараа бїх материалуудаа нийлїїлээд явуулсан. Явуулахаасаа өмнө их сургуулийн зөвлөхтэй ярьсан, тэр хүн надад 20 сургуульд өргөдөл өгвөл зүгээр гэж хэлсэн учраас би тэгсэн.

                  Энэ хоёр том хэсэг дуусангуутаа би арай амарсан. Одоо тогтвортой ажил олох хэрэгтэй. Тэр үе хүртэл би нэг интэрнэтийн вэб хуудас хийдэг ажил хийж байсан, гэхдээ тэр ажил анагаахын дээдэд ороход надад туслахгүй гэж мэдсэн учраас эрүүл мэндийн холбоотой ажил хайж эхэлсэн. Ажил олох их хэцїї байсан. Би үнэндээ тийм хэцүү гэж төсөөлөөгүй, яагаад гэвэл би их сайн сургууль төгссөн, бас ажлын сайн туршлагатай байсан. Гэхдээ хамгийн том асуудал нь би зөвхөн нэг жил л ажиллах санаатай байсан. Олон дарга тэрэнд дургїй байсан, тэд нар хамгийн богино ажиллах хугацаа бол хоёр жил гэж ярьдаг байсан. Тэгээд олон ажил намайг ярилцлаганд уриад намайг дараа жил анагаахын дээдэд орох хїртэл ажиллана гэж мэдэнгїїтээ баярлалаа, баяртай гэж хэлсэн. Би санаа зовж эхэлсэн, яагаад гэвэл мөнгө байхгїй болж байсан.

                  Тэгтэл миний эрүүл мэнд гэнэт хүндэрсэн. Миний мухар олгой халдварласан. Тэр үед өвчнөө олгой гэж мэдээгїй, зүгээр гэдэс гэж буруугаар бодсон. Дээрээс нь тэр їед надад даатгал байгаагүй учраас эмчид үзүүлэх хэтэрхий їнэтэй гэж айсан. Єөрөө зүгээр болно гэж найдсан. Тэгээд миний олгой хагарсан. Их хүнд асуудал боллоо. Яаралтай хагалгаанд орсон. Гэдэс дотор халдварласан учраас миний гэдэс ажиллахаа больсон. Тэр їед миний ээж гадаадаас надад туслахаар ирсэн. Би юу ч идэж чадахгїй байсан. Эмч нар намайг нэг өвөрмөц шингэнээр тэжээгээд. Тэр үед би аймаар санаа зовж байсан, яагаад гэвэл даатгалгїй, мөнгөгїй, ажилгїй хэвээрээ. Тэд нараас надад өгч байсан тэжээгч шингэн өдөр болгоны мөнгө 1000 доллар. Нэг сая төгрөг гээд бод. Тэнгэр минь ээ. Би яаж төлөх юм бэ? Гэхдээ үхэхээс өөр юу ч хийсэн нь дээр. Нэг бїтэн сар юу ч идэхгүйгээр эмнэлэгт хэвтсэн. Амьд гарлаа!!! Их турсан. Одоо нэг том сорвитой болсон. Мөнгөний талаар хамгийн сүүлд нэг засгийн газрын өвөрмөц програмд өргөдөл өгөөд яагаад гэвэл надад төлөх арга байгаагїй, тэд нар миний өмнөөс төлөхийг зөвшөөрсөн.

                  Хамгийн сүүлийн хэдэн өдөр эмнэлгээс компьютераар ажил хайж байсан. Нэг өдөр эмч - шинжлэх ухааны ажил хийдэг хїн надад нэг и мэйл явуулсан. Тэр миний резюмэ – си ви – г хараад би тэр ажилд тохирно гэж бодсон. Үнэндээ тэр ажил миний сонирхол, туршлагатай яг тохирсон байсан учраас би эмнэлэгт хэвтэж байсан ч гэсэн хариу бичсэн. Тэгээд долоо хоногийн дараа ярилцлаганд орохоор тохирсон, энэ өдрийн дараа би эмнэлгээс гарсан. Тэр үед их хэцүү байсан, яагаад гэвэл би их урт хугацаагаар хоол идээгїй, би их хїчгїй. Хэд хоногийн дараа тэр ярилцлаганд явсан. Мэдэхгїй энерги хаанаас олсон, гэхдээ ярилцлага амжилттай боллоо. Би ажил авлаа. Ингээд миний амьдрал тогтсон. Миний ээж надтай 2 долоо хоног байгаад ажиллаж байсан гадаад улс руугаа явсан. Миний ээжийг дипломат гэж сана.

                  Тэр ажил яг миний хайж байсан ажил. Би нэг их алдар нэртэй эмнэлэгтэй хамтарч хүн амын эрүүл мэндийн судалгаа хийсэн. Би их баярлаж байсан, яагаад гэвэл миний ажил бас Бостоны мөнгөгүй, жирэмсэн эмэгтэйчүүдтэй холбоотой байсан. Олон Бостоны мөнгөгүй хүмүүс латин америк хүн учраас би өдөр бүр испани хэл хэрэглэж байсан. (Петрийн төрөлх хэл нь испани. М.С.). Хэрвээ сонирхвол би энэ талаар дараа илїї тодорхой бичиж өгч болно.

                  Тэр үед надад бас нэг бодол байсан. Надад тэр хоёр жил өнгөрсний дараа ямар нэгэн надад үлдсэн юм байх ёстой. Зөвхөн өргөдөл өгөөд байж болохгүй гэж бодсон. Анагаахын дээдэд сурч эхэлснийхээ дараа би өнгөрсөн хоёр жилээс надад юу ч їлдээгїй гэж бодмооргїй байсан учраас өөрийгөө хөгжүүлэхийн тулд ямар нэг юм хийх хэрэгтэй гэж шийдсэн. Тийм учраас хятад хэл сурч эхэлсэн. Би Монголд байхдаа хэлэнд их сонирхолтой болсон, тийм учраас хэл сурвал зїгээр гэж бодсон. Дээрээс нь хятад хэл мэддэг хїмїїс их, ашиг сайтай байх гэж бодсон. Ялангуяа хэрвээ би эргэж Ази руу явбал.

                  За тэгээд анагаахын дээдэд өргөдөл өгөх процесс үргэлжилсэн. Єдөрт, эмнэлэгт ажилласан, шөнөд нь интэрнэтээр хийдэг ажлаа хэвээрээ хийж байсан. Дээрээс нь долоо хоногт хоёр удаа хятад хэлний оройн хичээлд явж байсан. Их завгїй. Стресс тайлах гэж заримдаа газрын теннис тоглож эхэлсэн. Тэр їед анагаахын дээд сургуулиудад хоёр дахь өргөдлүүдээ өгч эхэлсэн болохоор стресс дахиад ихэссэн.

                  2004 – БЇХ ЮМ ШИЙДЭГДСЭН

                  Тэгээд дараагийн хэдэн сар тэгж өнгөрсөн. 2 ажил хийгээ л, хятад хэл сураа л, өргөдөл анкет бөглөө л. Хоёр дахь өргөдлүүдээ өгснийхөө дараа стресс жинхэнээсээ эхэлсэн. Сургуулиуд аль хэдийн миний нэг дэх өргөдлийг хараад, бүх материал, дүнг өөр оюутнуудтай харьцуулаад хоёр дахь өргөдөл явуулах гэж шийдсэн. Гэхдээ тэр хамгийн хэцїї хэсэг биш. Хамгийн хэцїї хэсэг бол хоёр дахь өргөдлөө өгснийхөө дараа ярилцлаганд урилга авах. Хоёрдугаар өргөдөл өгдөг оюутнаас аравны нэг орчим нь ярилцлаганы урилга авдаг. Тийм учраас бүх процессийн хамгийн чухал їе бол энэ. Ярилцлаганд ордог хүмүүсээс гуравны нэг орчим нь сургуульд орно гэдэг. 2004 он бол ярилцлаганы он. Ярилцлаганы урилга ирээгүйгээр өдөр ирэх тутам би стресстэй байсан.

                  3 сар эхлэхээр ярилцлага авч эхэлсэн. Ярилцлаганд явахад ч бас стресстэй. Явахаасаа өмнө тухайн сургуулийн тухай сайн судлах хэрэгтэй байсан. Интэрнэтээс, номоос би тэр сургуулийн бүх программуудыг сайн мэдэх хэрэгтэй байсан. Ярилцлаганд орохдоо би яагаад тэр сургуулийг надад тохиромжтой гэж бодсон, яагаад тэр сургуулийн программд дуртай гэж тодорхой ярих хэрэгтэй. Дээрээс нь тэд нар миний өргөдөл, ажлын туршлага, зохион бичлэг гэх мэтээс асууна. Олон удаа бас Америкийн нийгмийн асуудалтай холбоотой эсвэл эрүүл мэндийн системтэй холбоотой асуулт асууна. Зарим сургуульд хоёр ярилцлаганд орох хэрэгтэй байсан, зарим нь гурав. Зарим сургуулийн ярилцлага багштай, зарим нь даргатай, зарим нь оюутантай ч орсон. Нэг сургууль дээр нэг зэрэг гурван хүнтэй ярилцсан. Ярилцлаганы бас нэг хэцїї юм нь мөнгө. Чи өөрөө тэр сургуульд очих онгоцны билет, зочид буудлын мөнгө төлөх хэрэгтэй. Би Бостоноос олон өөр газар луу нисэх хэрэгтэй болсон. Их хэцүү, их үнэтэй.

                  4 сард анхны сургуульд суралцах урилга ирсэн. Энэ сургууль Нью-Иоркт байсан. Тэр үед би их баярлаж байсан. Түрүүний жилийн нэг сараас би өргөдөл өгч эхэлсэн, нэг жилээс илїї хугацаа. Тэгээд анхны урилгаа авахад ямар сургууль гэдэг тийм чухал биш. Их баяртай. Эмч яг болно гэсэн үг. Хичнээн баяртай байснаа миний монгол хэлээр илэрхийлж чадахгүй. Тэрнээс хойш миний сэтгэл их өөр, би чөлөөлөгдсөн, хөнгөрсөн.

                  Хамгийн сүүлд бас өөр хэдэн сургуульд элсч чадсан, гэхдээ түүнийг надад их орой мэдүүлсэн учраас шийдэхэд их хэцїї байсан. 5 сарын 15 гэхэд бїх өргөдөл гаргасан оюутнууд аль сургуульд сурах вэ гэдэг шийдвэр гаргах хэрэгтэй. Би сүүлчийн өдөр хүртэл нэг л сургуулийн хариулт хүлээж байсан. Тэр бол миний хамгийн их хїсч байсан нэг дэх сонголт. 5 сарын 14-нд тэндээс над руу утасаар ярьж намайг авлаа гэж мэдэгдсэн. Тэгээд би бїїр их баярласан, яагаад гэвэл тэр сургууль Станфорд – их сайн сургууль. Єргөдөл өгсөн 20 сургуулиас миний хамгийн дуртай сургууль. Їнэндээ би өөрийгөө орж чадна гэж бодоогїй. Жил бүр 5000-аас илүү өргөдөл өгдгөөс 86 нь л орж чадна гээд бод доо. Калифорни мужийн цаг агаар бас их гоё. Түүгээр ч барахгүй Калифорни Америкийн баруун талд байна… Монголтой хамгийн ойрхон муж J

                  Ингэж миний анагаахын дээдийн тухай өгїїлбэр дууслаа. Их стресстэй байсан ч гэлээ хамгийн сүүлд бїх юм зүгээр болсон.

                  Тэгээд би хэдэн сар амрах гэж ээж дээрээ Белизэд очсон. Тэнд байхдаа гэнэт Тайваны гадаад яамнаас нэг жил Тайванд хятад хэл сурах төсөл бичих боломж байна гэж мэдсэн. Би аль хэдийн хятад хэл сурч эхэлсэн, гэхдээ их завгүй, бас хичээл их чанга биш байсан учраас нэг их сураагүй. Хүнтэй чөлөөтэй ярьж чадахгїй байсан. Анагаахын дээдэд сурч эхэлбэл дахиад хэл сурч чадахгїй байх. Тэгээд сурч эхэлсэн хэлээ бас мартахгїй гэж тэр төслийг бичихээр шийдсэн. Би их яаралтай баахан материал бэлдэх хэрэгтэй болсон. Дахиад стресстэй байдалд орлоо. Гэхдээ төсөл бичээд амжилтанд хүрээд одоо Тайванд сурч байна. Хятад хэл бага сагаар сурч байна. Хамгийн харамсалтай юм бол хятад хэл сурах тусам миний монгол хэл замбараагїй болж байна гэж надад санагдаж байна.

                  За, хэтэрхий их бичлээ. Иймэрхүү сонинтой. Миний том зорилго амжилттай боллоо. Хэрвээ энд хїртэл уншсан бол чи нэг ёстой тэвчээртэй хїн шүү. Эсвэл чи нэг ёстой їнэнч найз шүү.

                  Чамаар юу байна? Чамайг хариу бичээрэй гэж би хэлэх эрхгїй гэж би мэдэж байна, яагаад гэвэл би өөрөө удаан хугацаагаар захиа бичээгїй… Битгий миний муу зуршлыг дуурайгаарай. Ийм урт заавал байх ёсгүй шүү. Над шиг 2 жилд зөвхөн нэг урт захиа бичсэнээс тогтмол богинохон богинохон захиа бичсэн нь дээр. Чиний захиаг хүлээж байна.

                  Чиний найз Петр.

                  Эх сурвалж: http://www.tsahimurtuu.mn/main/20060404491.htm



                  Popular Posts

                  :